Türkler Edison'a alternatif ışık kaynağı üretti
16.05.2007
SABAH GAZETESİ
Türk araştırmacılar, Edison'un icat ettiği ampule alternatif nanoteknoloji ürünü ışık kaynağı üretti.
Bilkent Üniversitesinden araştırmacılar, geliştirdikleri ''ayarlanabilir beyaz ışık'' teknolojisiyle Edison'un ürettiği ampulleri yüzyıl sonra değişime uğrattı.
Edison'un ürettiği ampuller ısıyı ışığa dönüştürürken, nanotekonoloji ile
üretilen nanokristalli ledler ise elektrik enerjisini direkt ışığa çeviriyor. LED
(Light Emitting Diode, Işık Yayan Diyot) tabanlı ışık kaynaklarının ömrü 23 yıl sürecek ve otomobillerin aydınlatma sistemlerinde köklü değişiklere gidilecek.
Yüzde 90 oranında enerji tasarrufu sağlayan LED bazlı ışık kaynaklarının
küresel ısınma sorununa alternatif çözüm getireceği belirtiliyor.
Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümü ve Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Hilmi Volkan Demir ile öğrencileri Sedat Nizamoğlu, Tuncay Özel ve Emre Sarı'nın bu çalışmaları, dünyanın en prestijli dergileri arasında bulunan ''NANOTECHNOLOGY'' dergisinin 14 Şubat 2007 baskısında da kapak konusu oldu.
DÜNYADA BİR İLK
Demir, başkanlığını yaptığı araştırma grubunun, nanokristal kullanarak beyaz ışık üretimini dünyada ilk kez ayarlanabilir renk özellikleri ile başardıklarını kaydetti.
Demir, beyaz LED ışık kaynaklarının, geleceğin aydınlatma sistemlerinde
geniş kullanım alanı bulacağını belirterek, çalışmalarındaki tasarım, modelleme, fabrikasyon, deneysel karakterizasyon ve kurumsal analizlerin tamamının Bilkent Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma Merkezinde ve İleri Araştırma Laboratuvarında gerçekleştirildiğini kaydetti.
LED'lerin günümüzde ampulsüz trafik ışıkları, kamera, mikroskop ışık
kaynakları gibi kullanım alanları olduğunu ifade eden Demir, şunları belirtti:
''LED'ler, evlerimizde kullandığımız ampuller ve florasan lambalarının
yerine geçecek. Edison'un ürettiği ampuller ısıyı ışığa dönüştürürken,
nanotekonoloji ile üretilen LED'ler ise elektrik enerjisini direkt ışığa
çeviriyor. Keşif, geleceğin iç mekan ve otomotiv aydınlatma fonksiyonlarını tamamen değiştirecek nitelikler taşıyor. Önümüzdeki 5 yılda arabaların dış aydınlatma işlevlerinin tamamının yeni üretilen 'beyaz LED'lerle gerçekleşeceği öngörülüyor. Kısaca Edison'un ampulleri ile aynı prensiple çalışan günümüz ampulleri, ilk üretildiklerinden yüzyıl sonra yerini nanoteknoji ile üretilen 'beyaz LED' ışık kaynakları sayesinde değişime uğrattı.''
ORTALAMA İNSAN ÖMRÜNDE 4 IŞIK KAYNAĞI
Yeni teknoloji ürünü ışık kaynaklarının çok uzun yıllar dayanabildiğini ve
elektrik enerjisini bire on oranında az kullandığını belirten Demir, şöyle devam etti:
''Ampullerin dayanaksızlığını evimizde ne sıklıkta ampul değiştirdiğimizi
düşünerek kolayca anlayabiliriz. Bir LED'i günde 12 saatten 23 yıl süreyle
kullanabilmemiz mümkündür, bu da ortalama yaşamda sadece 4 defa ışık kaynağını yenilemek anlamına geliyor. Elektrik enerjisi tüketimi konusunda
söylenebilecekler ise çok daha etkileyicidir. Bilim çevreleri, bir binanın
stratejik noktalarına LED'ler konularak aydınlatma yapıldığı zaman günümüzde kullanılan sistemlere göre elektrik tüketiminde yüzde 90'lık enerji tasarrufu sağlanacağını öngörüyorlar. LED'lerle tüm dünya elektrik harcamasının yüzde 50 miktarında azaltması öngörülüyor. Dünyada üretilen tüm elektriğin yüzde 20'si aydınlatmada kullanılıyor. Küresel ısınmanın nedenleri arasında yer alan enerji üretimi böylece aza indirilmiş olacak. Böylece bu tür ışık kaynaklarının enerji tasarrufu ile küresel ısınma sorununa alternatif çözüm olacağı düşünülüyor. Tüm
bu nedenlerden dolayı nanokristal katkılı beyaz ışık kaynakları hem bilim
dünyasında hem de endüstride büyük ilgi çekti.''
Beyaz ışık için ampul ve florasan gibi ışık kaynaklarının günümüzde yaygın
olarak kullanıldığını anlatan Demir, bu tür ışık kaynaklarının şu anki kullanım sorununun verimliliklerinin düşük olmasından ve raf ömründen kaynaklandığını vurguladı.
Çalışmanın tasarımı, modellemesi, fabrikasyonu, deneysel karakterizasyonu ve kuramsal analizi de dahil olmak üzere tüm basamaklarının Bilkent Üniversitesi'nde gerçekleştirildiğini anlatan Demir, öğrencileri Sedat Nizamoğlu, Tuncay Özel, Emre Sarı'nın da yer aldığı grubunun ortaya çıkardığı LED'lerle ilgili çalışmalarının, dünyanın en prestijli dergileri arasındaki ''NANOTECHNOLOGY'' dergisinin 14 Şubat 2007 baskısında da kapak konusu olduğunu söyledi.
Dünyanın ''öldürücü uygulama'' denilen aydınlatma sistemlerine çok önem
verdiğini anlatan Demir, ''Gelecekteki tüm aydınlatmalar bu tür LED bazlı olacak ve onların önemli bir kısmı da nanokristalli olacak'' dedi.
AA
Son günlerde Türkiye'de hızla artan icat, yenilik ve buluşlar 21. Yüzyılın "TÜRK YÜZYILI" olacağının işaretlerini vermektedir.
DÜŞÜNEN, ÜRETEN VE GELİŞEN TÜRKİYE!
ISI VE IŞIK ÜRETEN ELDİVEN
Aydın Nazilli'deki Özel Aydınlık İlköğretim Okulu öğrencileri, ''Bu Benim Eserim'' proje yarışmasında ısı ve ışık üreten eldivenle Türkiye finaline kaldılar. Okul Müdürü Adil Özçetin, projenin, 22 Mayıs’ta yapılacak Türkiye finallerinde Fen Bilimleri alanında Ege Bölgesi'ni temsil edecek 7 projeden biri seçildiğini belirtti. Isı ve ışık üreten eldiveni Sibirya gibi çok soğuk yerlerde yaşayanların kullanabileceğini vurgulayan Silinmez, şunları kaydetti: ''Eldivenin arka kısmında bir boru var, borunun etrafını bobin tellerle çevirdik. İçine ise neodyum mıknatısı koyduk. Elimiz sallandığı zaman, borunun içindeki mıknatıs da sallandığı için tellerin etrafında bir akım oluşuyor. Eldivenin içerisine devre yerleştirdik. Devrede kondansatör var. Buradaki akım kondansatörde depolanıyor ve biz istediğimiz zaman, eldivenin anahtarı açıp kapayarak ışığı yakmış oluyoruz.''
ELİF ATIKSU SİFONU GELİŞTİRDİ
Ülkemizi bekleyen kuraklık sorununa karşı belediyeler vatandaşları su tasarrufu konusunda uyarırken Türkiye'nin geleceği gençler somut çözüm önerileri üretiyor. Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi Elif Merve Barış da çözüme katkı sağlamak amacıyla sifonlardaki su israfını azaltan "ekosifon"u geliştirdi. Sistemin ev veya işyerlerine kurulmasının 40-50 lira arasında olacağını belirten Elif şunları söyledi:
YÜZDE 100 TASARRUF
"Sifonlarda içme suyu kullanıyoruz. Oysa lavabo ve duşta kullanılan sular boşa akıyor. Sistem depo ve borulardan oluşuyor. Atık su borularla depolara aktarılıyor. Yağmur suları da aynı şekilde... Depoda koku ve bakteri oluşumuna engel olacak bir filtre var. Gereğinden fazla depolanan su sifondan atılacak. Ekosifon sayesinde Türkiye'de yüzde 100 tasarruf sağlanabilir."
İrfan DUMLU/İSTANBUL
