Sayfalar

6 Haziran 2008 Cuma

Zümrüdü Anka Kuşu

ANKA KUŞU
Zümrüdüanka olarak, halk edebiyatımızın sözlü geleneği içinde yer alan ve özellikle yedi kat tamudan yeryüzüne uçabilen olarak nitelendirilen epik masal figürüdür. Bu figüre yüklenen en önemli yüklem; bilgi ağacının dalında yaşayan bilge birkuş oluşu anlatılır. Aynı zamanda onun her yokoluşta kendi küllerinden hayata dönme kabiliyetinin olmasıdır. Bu da Türk milletinin her sefer zor dönemlerinde ayakta kaldığnın sembolü olarak düşünülmektedir.
Avrupa dillerine Phoenix olarak giren bu masal kahramanı kuşa, çeşitli kültürlerde çeşitli isimler ve anlamlar yüklenmiştir. Daha çok bir Türk, İran ve doğu kültürüründe masal kahramanı olan Anka kuşu; tuğrul-togrul, zümrüdüanka kuşu, phoenix, Simurg Anka(otuz Kuş), Senmurw(pehlevi), Sina- Mrü (pazand) adlarında da anılır.
Phoenix yani anka kuşu ise 1960 yılından beri ABD'li, Rus, Japon ve Avrupalılar'ın Mars'a gönderdiği 38 araçtan sonuncusudur.
Mars'ın yüzeyine başarılı bir iniş yapan 4 aracın hepsi de ABD'ye aittir.
Bir Türk ve doğu kültürü unsuru olan Anka Kuşu'na daha çokbatılılar ve özellikle de ABD'liler sahip çıkmaktadırlar.
Phoenix; ABD'nin en büyük 6. şehri ve Arizona eyaletinin en büyükşehridir. 1.5 milyon kişinin yaşadığı ABD'nin en kalabalık 10 şehrinden birisinin adıdır.
İşin en acı tarafı da, bizim kendi kültürümüzün bir parçası olan bu motifi şimdi hiç kimsenin bilmiyor oluşu. Allah'dan ki bu kültür unsuru Orta Asya'da hala canlılığını korumaktadır. Özbeklerin parası 500 cym'in bir yüzünde Zümrüdü Anka'nın başının üzerinde sekizgen içinde Türklüğün sembolü Ay-Yıldızı da görebilirsiniz.